Có thể hiện tượng “mật ong giả - mật ong kém chất lượng” được làm giả từ mía đường, bạch nha, bí đao, kèm các hóa chất phụ gia khác,… hay mật ong thu được từ việc cho ong ăn đường, mật ong trộn tạp chất trôi nổi trên thị trường đã làm người dân Việt Nam “e dè” hơn khi sử dụng mật ong và cũng vì thế, bất kỳ hiện tượng nào xảy ra đối với mật ong cũng sẽ dể dàng được phấn lớn người tiêu dùng kết luận đó là "mật ong giả". Đau lòng thay, chính những đồn đoán, suy luận không có cơ sở khoa học trên đã góp phần "bóp chết" các sản phẩm mật ong của Viêt Nam bởi đánh mất đi niềm tin yêu của người tiêu dùng và cũng chính điều này đã hạn chế người dùng sử dụng mật ong - một món quà vô giá cho sức khỏe mà tạo hóa và thiên nhiên đã ban tặng cho con người. Không rõ từ khi nào, Ong Mật Ban Mê Thuột bắt đầu có thói quen chú ý cách bạn bè, người thân, những người xung quanh nhận thức, đánh giá, cảm nhận về mật ong và cố gắng dùng hết khả năng của mình để góp phần nâng cao hiểu biết về mật ong, cũng như những kiến thức liên quan đến ngành ong mật cho mọi người. Có một điều mà đa số người dùng đang hiểu chưa đúng về mật ong. Họ cho rằng: "mật ong xảy ra hiện tượng kết tinh là mật ong giả - mật ong kém chất lượng - mật ong đã bị hỏng không sử dụng được”.

       Trước tiên, Ong Mật Ban Mê Thuột xin khẳng định mật ong kết tinh là hiện tượng hoàn toàn tự nhiên và không ảnh hưởng đến chất lượng của mật ong. Về cách phân biệt mật ong thật - giả, các bạn có thể tìm đọc bài viết “ Làm sao để phân biệt mật ong thật - giả, chuyện giản đơn mà chẳng đơn giản” mà chúng tôi đã chia sẻ.

       1. Thế nào là hiện tượng mật ong kết tinh?

      Kết tinh là hiện tượng mật ong chuyển từ thể lỏng sang thể rắn (dạng hạt bao gồm cả hạt mịn và hạt to). Tùy vào đặc tính của mỗi loại mật ong được thu hoạch từ mỗi loại mật hoa, dịch lá khác nhau mà hạt kết tinh trong mật ong có thể có dạng mịn hoặc dạng hạt to, thời gian bắt đầu xảy ra hiện tượng kết tinh là nhanh hay chậm, hoặc hoàn toàn không xảy ra hiện tượng kết tinh. Với mật ong xảy ra hiện tượng kết tinh, chúng có thể kết tinh một phần hay kết tinh toàn phần, nếu quan sát một lọ mật ong để lâu ngày, có thể bạn sẽ thấy phần kết tinh dưới đáy, trên miệng, phần giữa  hoặc toàn bộ lọ mật, chai mật.

Mật Ong Kết Tinh một phần ở phần đáy hũ

 

      2. Nguyên nhân xảy ra hiện tượng kết tinh của mật ong?

       Về bản chất, mật ong là hỗn hợp của các loại đường đơn (khoảng 38,5% là Fructozơ và khoảng 31% là Glucozơ) bão hòa và đậm đặc hơn đường thông thường với hàm lượng đường từ 75-80% nên mật ong rất dể xảy ra hiện tượng kết tinh.

       3. Yếu tố quyết định hiện tượng kết tinh của mật ong?

       Qua thời gian, mật ong nguyên chất, mật ong thô, mật ong chưa qua xử lý bằng nhiệt luôn có xu hướng kết tinh. Yếu tố quan trọng quyết định mật ong có kết tinh hay không nằm ở lượng Glucozơ có trong mật ong. Trong môi trường nhiệt độ thấp hơn hoặc bằng 20°C, đường đơn Glucozơ sẽ tách nước và tạo nên “mầm kết tinh” (ngoài ra mầm kết tinh trong mật ong có thể là phấn hoa, sáp ong, keo ong hay bọt khí,..). Từ “mầm kết tinh” chúng sẽ chuyển dần sang dạng hạt hay còn gọi là tinh thể kết tinh. Theo thời gian, tinh thể kết tinh này sẽ lắng xuống và kết tinh trong chai,lọ chứa. Vậy, nếu mật ong được ong tạo thành từ các nguồn mật hoa, dịch lá chứa hàm lượng đường Glucozơ càng cao thì càng dể kết tinh.

        Trong thành phần mật ong, ngoài đường Fructozơ, Glucozơ, một hàm lượng nhỏ đường Mantozơ, Saccarozơ, sẽ có các vi chất khác và nước. Khi hàm lượng nước (độ thủy phần) trong mật ong càng cao hay nói cách khác mật ong càng lỏng thì mật càng khó kết tinh và ngược lại, theo kết quả của quá trình nghiên cứu mật ong có độ thủy phần thấp hơn 18.6% trở đi sẽ khó xảy ra hiện tượng kết tinh. 

        Nhiệt độ bảo quản cũng ảnh hưởng đến quá trình kết tinh của mật ong, nhiệt độ lý tưởng để mật ong xảy ra hiện tượng kết tinh là từ 10 - 20°C, vì vậy, nếu không muốn dùng mật ong kết tinh bạn không nên bảo quản mật ong trong ngăn mát tủ lạnh nhé. 21-26°C là nhiệt độ tối ưu để bảo quản mật ong, ở nhiệt độ này mật ong sẽ khó bị kết tinh. Bạn không nên bảo quản mật ở nhiệt độ trên 27°C, vì từ nhiệt độ này trở lên mật ong sẽ dể bị làm nóng và sinh ra HFM (Hydroxymethylfurfural), một hoạt chất sản sinh từ đường Frutozơ, nếu hàm lượng chất này có trong mật ong quá lớn sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng của mật ong.

         4. Mật ong kết tinh có dùng được không?

        Vậy, như đã giải thích, kết tinh hoàn hoàn là hiện tượng tự nhiên của mật ong và hiện tượng kết tinh chỉ làm mật ong chuyển từ trạng thái lỏng sang trạng thái rắn, không làm thay đổi chất lượng của mật ong. Thêm một điều thú vị, các bạn có biết, khách hàng của Ong Mật Ban Mê Thuột ở Âu – Mỹ rất thích sử dụng mật ong kết tinh ở dạng hạt mịn , tại sao ư? Một trong những lý do là họ thường sử dụng mật ong để phết lên bánh mì, mật ong kết tinh sẽ dễ sử dụng và làm cho món ăn trông ngon mắt hơn.

3/4 Hũ mật ong đã xảy ra hiện tượng kết tinh

        

        5.  Làm gì khi gặp phải mật ong kết tinh?

      Trong trường hợp, mật ong bạn đang sử dụng xảy ra hiện tượng kết tinh, nếu mật đang đựng trong chai, lọ, bạn có thể ngâm chai vào nước ấm ở nhiệt độ 70°C trong khoảng 30 phút. Mật ong sẽ từ từ chuyển về trạng thái lỏng và bạn có thể lấy mật ra khỏi chai, lọ để sử dụng được rồi, trường hợp bạn dùng mật ong với bánh mì, hay dùng kèm như một loại mứt thì bạn hoàn toàn có thể múc ra và sử dụng thôi. Nếu chai, lọ đang đựng mật là chai nhựa, bạn hãy vét mật ra tô hay dụng cụ khác, đừng ngâm dụng cụ nhựa vào trong nước nóng nhé, dụng cụ nhựa ngâm trong nước nóng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng mật và không tốt cho sức khỏe người dùng.

        Sau bài viết này, bạn đã “không còn sợ” khi dùng mật ong bị kết tinh phải không? Đừng quên chia sẻ để mọi người cùng biết về nội dung này nhé. Nếu có bất cứ thắc mắc nào cần giải đáp, hãy để lại bình luận hoặc liên hệ với chúng tôi, chúng tôi sẽ giải đáp cho từng câu hỏi của bạn.

Thân,

Ong Mật Ban Mê Thuột